آیا بیماری‌های لثه با بیماری‌های قلبی ارتباط دارد؟

سلامت دهان و دندان اغلب به عنوان یکی از شاخص‌های مهم سلامت عمومی نادیده گرفته می‌شود، اما تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که مشکلات دهان و دندان می‌توانند با سایر بیماری‌های سیستمیک، از جمله بیماری‌های قلبی، ارتباط داشته باشند. یکی از مهم‌ترین این ارتباطات بین بیماری‌های لثه و بیماری‌های قلبی است. این سوال مطرح است که آیا این ارتباط یک افسانه است یا واقعیتی علمی؟ در این مقاله، به بررسی این موضوع و شواهد علمی موجود پرداخته می‌شود.

بیشتر بخوانید: ایمپلنت های دندانی با سلول های بنیادی چیست؟

بیماری‌های لثه چیست؟

بیماری‌های لثه، که با نام "بیماری‌های پریودنتال" نیز شناخته می‌شوند، به عفونت‌های باکتریایی گفته می‌شود که لثه‌ها و ساختارهای حمایت‌کننده از دندان‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهند. بیماری‌های لثه معمولاً از التهاب ساده لثه‌ها (ژینژیویت) شروع می‌شود و در صورت عدم درمان، می‌تواند به پریودنتیت، نوع شدیدتری از بیماری که منجر به از دست دادن دندان‌ها و تخریب استخوان فک می‌شود، منجر گردد.

بیماری‌های قلبی چیست؟

بیماری‌های قلبی به دسته‌ای از اختلالات گفته می‌شود که قلب یا رگ‌های خونی را تحت تأثیر قرار می‌دهند. شایع‌ترین نوع بیماری قلبی، بیماری عروق کرونر است که در آن پلاک‌های چربی در دیواره‌های شریان‌ها تجمع می‌یابند و باعث تنگ شدن آن‌ها می‌شوند، که این وضعیت می‌تواند منجر به حمله قلبی شود.

ارتباط بیماری‌های لثه با بیماری‌های قلبی: شواهد علمی

تحقیقات متعددی در دهه‌های اخیر به بررسی ارتباط بین بیماری‌های لثه و بیماری‌های قلبی پرداخته‌اند. شواهد علمی نشان می‌دهد که بین این دو نوع بیماری ارتباط معناداری وجود دارد، اما هنوز تمامی جنبه‌های این ارتباط به طور کامل روشن نشده است.

الف) التهاب و سیستم ایمنی

یکی از مهم‌ترین مکانیسم‌هایی که این ارتباط را توضیح می‌دهد، نقش التهاب در هر دو بیماری است. بیماری‌های لثه باعث التهاب مزمن در دهان می‌شوند. باکتری‌های مضر در پلاک دندانی می‌توانند وارد جریان خون شوند و به مناطق دیگر بدن از جمله عروق کرونر برسند. این باکتری‌ها می‌توانند به دیواره‌های شریان‌ها آسیب برسانند و باعث التهاب و تشکیل پلاک‌های چربی در این عروق شوند.

علاوه بر این، پاسخ التهابی بدن به عفونت‌های لثه‌ای ممکن است باعث افزایش سطح پروتئین‌های التهابی مانند پروتئین واکنشی C (CRP) شود که با افزایش خطر بیماری‌های قلبی مرتبط است.

ب) نقش باکتری‌ها

برخی از مطالعات نشان داده‌اند که باکتری‌های موجود در دهان افرادی که به بیماری‌های لثه مبتلا هستند، می‌توانند به جریان خون وارد شوند و در شریان‌ها تجمع یابند. این باکتری‌ها می‌توانند به ایجاد یا تشدید پلاک‌های آترواسکلروتیک کمک کنند که منجر به تنگ شدن شریان‌ها و در نهایت بیماری‌های قلبی می‌شود.

ج) سایر عوامل خطر

بسیاری از عوامل خطر بیماری‌های قلبی و بیماری‌های لثه مشترک هستند، از جمله سیگار کشیدن، دیابت، و استرس. این عوامل ممکن است به طور همزمان بر سلامت لثه‌ها و قلب تأثیر بگذارند و به همین دلیل ارتباط بین این دو بیماری پیچیده‌تر می‌شود.

بیشتر بخوانید: ایا میتوان با تکنولوژی و استفاده از سلول های بنیادی باعث رشد دندان های جدید شد؟

آیا ارتباط بیماری‌های لثه و قلبی یک واقعیت است یا افسانه؟

با وجود شواهدی که به ارتباط بین بیماری‌های لثه و قلبی اشاره دارند، همچنان بحث‌هایی در این زمینه وجود دارد. برخی محققان معتقدند که بیماری‌های لثه می‌توانند یک عامل خطر مستقل برای بیماری‌های قلبی باشند، در حالی که دیگران بر این باورند که هر دو بیماری از عوامل خطر مشترک نشأت می‌گیرند و بیماری‌های لثه به تنهایی نمی‌توانند به عنوان علت مستقیم بیماری‌های قلبی محسوب شوند.

با این حال، بیشتر کارشناسان بهداشت و درمان معتقدند که حتی اگر بیماری‌های لثه به طور مستقیم عامل بیماری‌های قلبی نباشند، می‌توانند به طور غیرمستقیم خطر ابتلا به این بیماری‌ها را افزایش دهند. بنابراین، حفظ سلامت دهان و دندان و پیشگیری از بیماری‌های لثه می‌تواند به عنوان بخشی از یک استراتژی کلی برای کاهش خطر بیماری‌های قلبی در نظر گرفته شود.

پیشگیری و مدیریت

برای پیشگیری از بیماری‌های لثه و کاهش خطر بالقوه بیماری‌های قلبی، توصیه‌های زیر می‌تواند مفید باشد:

• رعایت بهداشت دهان و دندان: مسواک زدن منظم، استفاده از نخ دندان و مراجعه به دندانپزشک برای چکاپ‌های دوره‌ای می‌تواند به پیشگیری از بیماری‌های لثه کمک کند.
• ترک سیگار: سیگار کشیدن یکی از مهم‌ترین عوامل خطر برای هر دو بیماری است. ترک سیگار می‌تواند بهبود قابل‌توجهی در سلامت دهان و قلب ایجاد کند.
• کنترل دیابت: دیابت یک عامل خطر مهم برای بیماری‌های لثه و قلب است. کنترل قند خون می‌تواند به کاهش این خطرات کمک کند.
• رژیم غذایی سالم: مصرف غذاهای سالم، به‌ویژه غذاهایی که دارای اسیدهای چرب امگا-3 و آنتی‌اکسیدان‌ها هستند، می‌تواند به کاهش التهاب و بهبود سلامت لثه‌ها و قلب کمک کند.

بیشتر بخوانید: ایمپلنت های دندانی با برند ترکیه ای معروف

نتیجه‌گیری

اگرچه ارتباط دقیق بین بیماری‌های لثه و بیماری‌های قلبی هنوز به طور کامل شناخته نشده است، شواهد علمی موجود نشان می‌دهند که ارتباط معناداری بین این دو بیماری وجود دارد. این ارتباط می‌تواند به واسطه التهاب مزمن، پاسخ ایمنی بدن و عوامل خطر مشترک باشد. بنابراین، مراقبت از سلامت دهان و دندان نه تنها برای جلوگیری از بیماری‌های لثه، بلکه برای کاهش خطر بیماری‌های قلبی نیز اهمیت دارد. با توجه به اینکه سلامت دهان و دندان بخشی جدایی‌ناپذیر از سلامت کلی بدن است، توجه به این جنبه از سلامت می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی و افزایش طول عمر کمک کند.