هیسترکتومی یک عمل جراحی است که در آن رحم (یا بخشی از آن) از بدن زن خارج می‌شود. این جراحی ممکن است به دلایل پزشکی مختلفی انجام شود و می‌تواند تأثیرات مهمی بر سلامت جسمی و روانی زنان داشته باشد. در این مقاله به بررسی انواع هیسترکتومی، دلایل انجام آن، مراحل جراحی، عوارض احتمالی و تأثیرات روانی آن می‌پردازیم.
بیشتر بخوانید: مشاوره‌های پیش از بارداری با دکتر زنان و زایمان
انواع هیسترکتومی
هیسترکتومی می‌تواند به اشکال مختلف انجام شود که عبارتند از:
- هیسترکتومی کامل (توتال): در این نوع جراحی، رحم و گردن رحم به طور کامل خارج می‌شوند. این نوع معمولاً در مواردی که به درمان بیماری‌های جدی مانند سرطان یا فیبروئیدها نیاز است، انجام می‌شود.
- هیسترکتومی جزئی (ساب‌توتال): در این نوع، فقط رحم خارج می‌شود و گردن رحم باقی می‌ماند. این نوع جراحی در مواردی که نیاز به حفظ گردن رحم وجود دارد، انجام می‌شود.
- هیسترکتومی رادیکال: در این نوع، علاوه بر رحم، بافت‌های اطراف، تخمدان‌ها و لوله‌های فالوپ نیز برداشته می‌شوند. این نوع جراحی معمولاً در موارد سرطان‌های پیشرفته انجام می‌شود.
دلایل انجام هیسترکتومی
هیسترکتومی ممکن است به دلایل مختلفی انجام شود، از جمله:
- سرطان رحم، تخمدان یا گردن رحم: در صورتی که سرطان در این نواحی تشخیص داده شود، هیسترکتومی می‌تواند به عنوان یک روش درمانی موثر باشد.
- فیبروئیدهای رحمی: این تومورهای غیرسرطانی می‌توانند باعث درد، خونریزی شدید و سایر مشکلات شوند و در صورت عدم پاسخ به درمان‌های دیگر، هیسترکتومی می‌تواند گزینه‌ای مناسب باشد.
- پولاپ‌های رحمی: این ساختارهای غیرطبیعی ممکن است باعث خونریزی غیرعادی و درد شوند.
- اندومتریوز: در این وضعیت، بافت مشابه با بافت رحم در خارج از رحم رشد می‌کند و می‌تواند باعث درد و عوارض دیگر شود.
- مشکلات باروری: در برخی موارد، هیسترکتومی به عنوان آخرین گزینه برای حل مشکلات باروری پیشنهاد می‌شود.
مراحل جراحی هیسترکتومی
عمل هیسترکتومی معمولاً تحت بیهوشی عمومی یا بی‌حسی موضعی انجام می‌شود و به یکی از روش‌های زیر صورت می‌گیرد:
- روش شکمی: در این روش، یک برش بزرگ در ناحیه شکم ایجاد می‌شود تا رحم خارج شود.
- روش واژینال: در این روش، رحم از طریق واژن خارج می‌شود. این روش معمولاً کمتر تهاجمی است و بهبود سریع‌تری دارد.
- روش لاپاراسکوپی: در این روش، با استفاده از دوربین و ابزارهای خاص، رحم از طریق برش‌های کوچک در شکم خارج می‌شود. این روش نیز تهاجم کمتری دارد و بهبودی سریع‌تری را به دنبال دارد.
بیشتر بخوانید: تفاوت دکتر زنان و ماما در چیست؟
عوارض و خطرات هیسترکتومی
مانند هر عمل جراحی دیگری، هیسترکتومی نیز می‌تواند عوارض و خطراتی داشته باشد. این عوارض عبارتند از:
- خونریزی شدید: در حین یا پس از عمل، ممکن است خونریزی شدیدی رخ دهد که نیاز به انتقال خون داشته باشد.
- عفونت: احتمال عفونت در محل جراحی وجود دارد که ممکن است نیاز به درمان با آنتی‌بیوتیک‌ها داشته باشد.
- آسیب به بافت‌های اطراف: در برخی موارد، ممکن است بافت‌های اطراف (مانند مثانه یا روده) آسیب ببینند.
- تغییرات هورمونی: اگر تخمدان‌ها نیز در حین جراحی برداشته شوند، ممکن است تغییرات هورمونی و علائم یائسگی زودرس ایجاد شود.
تأثیرات روانی هیسترکتومی
هیسترکتومی می‌تواند تأثیرات روانی قابل توجهی بر روی زنان داشته باشد. برخی از این تأثیرات عبارتند از:
- تغییر در تصویر بدنی: بسیاری از زنان پس از جراحی ممکن است تغییراتی در تصویر بدنی خود احساس کنند که می‌تواند منجر به کاهش اعتماد به نفس شود.
- احساس فقدان: برخی از زنان ممکن است پس از هیسترکتومی احساس کنند که بخشی از هویت خود را از دست داده‌اند، به‌ویژه اگر آنها باروری خود را از دست بدهند.
- اضطراب و افسردگی: مشکلات روحی و روانی، از جمله اضطراب و افسردگی، ممکن است در نتیجه تغییرات ناشی از عمل جراحی ایجاد شوند.
مراقبت‌های بعد از هیسترکتومی
پس از عمل هیسترکتومی، رعایت نکات زیر می‌تواند به بهبود سریع‌تر و کاهش عوارض کمک کند:
- استراحت کافی: پس از جراحی، نیاز به استراحت کافی دارید تا بدن بهبود یابد.
- پرهیز از فعالیت‌های سنگین: حداقل تا چند هفته پس از جراحی، از انجام فعالیت‌های سنگین و ورزشی خودداری کنید.
- رعایت بهداشت: مراقبت از ناحیه جراحی و رعایت بهداشت فردی به جلوگیری از عفونت کمک می‌کند.
- پیگیری با پزشک: ملاقات‌های بعدی با پزشک برای بررسی بهبودی و حل مشکلات احتمالی ضروری است.
بیشتر بخوانید: دکتر زنان و زایمان و مسائل مربوط به سلامت جنسی
نتیجه‌گیری
هیسترکتومی یک عمل جراحی جدی است که به دلایل مختلفی انجام می‌شود و می‌تواند تأثیرات عمیقی بر سلامت جسمی و روانی زنان داشته باشد. آگاهی از دلایل، مراحل، عوارض و تأثیرات هیسترکتومی می‌تواند به زنان کمک کند تا تصمیمات بهتری در مورد سلامتی خود بگیرند. اگر شما یا کسی که می‌شناسید ممکن است به این عمل نیاز داشته باشد، مشاوره با پزشک متخصص بسیار مهم است تا بتوانید اطلاعات لازم را به دست آورید و تصمیمات آگاهانه‌ای اتخاذ کنید.
جراحی لاپاراسکوپی – مزایا، معایب و روش ها